Helbest

Gotar ZimanLêkolîn      
 
 

Destpêk

 KURDÎ

 DEUTSCH

عربي

 AGENDA

CONTAKT

PIRTÛK

LINK

PRESE

 

 
   
   

 

 

 

Liva dawî, xewna dawî
Selîm Biçûk





Pêçekek qedexe,
hebûnek qedexe,
zemînek qedexe,
giyanek qedexe sipart kulîna xewnistanê
Bêzariya xewnê bû,
birîn bi ser giyan de diponijî
şevên şêt bedewiya taristanê bo birçiyê xewnan diristin
konê hebûnek tazî,
li valahiyê,
gulistanek bêgul,
çolbeyarên rut, bi azara hêstiran lorandin
Diyariya mirinê bo jiyanek zivistanî,
di valahiyê de, kaniya êşê tije sorgul kir
Di kêliyekê de hezar sal bi cih dibûn
Di hezar salî de kêliyek têk diçû
Ew û têkçûn hevrêyên xewnê bûn
sozên zêrîn berz bûn
Kujar bû destpêk,
sergêj kir dawiya hîn nehatî
Şahsiwarê xewnên têkçûyî
Bexçeyê azarê bost bi bost dipîva
Dibû niştecihê hêstiristanê,
tazî hat,
dawiya nehatî pêşwazî birînê kir
Li vir,
li vî kavilê wêran,
Li pey kelemperan,
bihara bêbextiyê dipişkivî
wêneyê xewnê lerizî
li noşgeha çavên te,
rastî wêran bû
Fermo,
ji payîzokên nehatine zimên,
ji heyranokan,
xewnan bihûne
Bipîve kavilê dilê min,
ka çend qûnaxên te lê hene?
Min ew li wir hişt,
tu li vir
û xwe?...
Rût û şêt e poşmanî
Çîrok nayê dawî,
dirêj e mîna şevên me,
reş e mîna bextê me
Kolanên bêbextiyê min û te bost bi bost dipîvin
Ez hîn ji xwe dipirsim,
ew riya hewqas kin çawa bi salan ajot?
Wê rojê rê bû girav,
dawî lê nehatiye
Ji Tirbasipiyê diçim Qamişlo
Bermayên min belav dibin
Hîn bi rê ve diçim
Hîn ew hêstira zîz dibû li qoziya çavên min semayê digerîne
Em bi ku ve diçin lawê min?
Ji min pirs kir,
Li hêviya bersivê ye
Li wir,
li wan kavilên wêran,
pirs zîz dibe,
bi ava Cerehê re dixwişe,
dibe şape,
nalîna lehiyan Diyarê Felekê dilerizîne
Kanîgurê, Warikêkewa, Kevirêhêmid, Qubika wêran,
Nêrdiham, bi zarîn:
Hun bi ku ve diçin?
...
Ez di rê de me periya min,
rêwingiyê bihiştê me,
Lê riya Qamişlo bûye girav,
bêdawî dikişe
Kêlî dibin sal,
sal di nava kêliyan de têk diçin,
Min bibexşîne, ku bê bersiv diçî!
Dilê te seyrangeha tenêbûna min bû,
di rêwîtiya bêdawî de, hembêza te vehesîngeha min bû
Dem di aramiya bêtebatiyê de radiweste,
cih, di tunebûnê de zîz dibe,
Ma ev konê reş wê li ku bê vegirtin,
emê li ku peyva dawî biweşînin,
li ku hêstira dawî birijînin
Xaka biyaniyê germiya hêstiran napejirîne
Pirs û bersivên me li hev tên alandin,
tênagihîjin mirovên nûjen!
Te çawa rê dît ku bêbersiv bar bikî?
Te çawa kari bû rêwîtiya bêdawî di destpêkê de bibirî?
Te çawa kari bû hêstira dawî bisipêrî Diyarê Felekê?
Di tunebûna cih û demê de,
çawa mirov bi şûn de vedigere?
Di xelekên zincîra qedexeyan de,
çawa ew kon hat vegirtin?
Ew xak dikare bersiva pirsên me bide?
Em rêwingiyên, bi tunebûna cih û demê re dizîvirin,
bi ku ve diçin em?!
Em pirsan dubare dikin,
bersivên me pirs in.
Di xatirxwestina dawî de,
em, pirs û bersiv dibin yek,
di tunebûnê de, destpêk û dawiyê digihînin hev.

Melaka afirandinê!
Ez rêwî me,
rawestan ji min westiya,
li serê wê kolanê, li ser riya Dugirê, ber bi Qamişlo,
ez û dem û cih bûne yek,
bêaramiya xewnê, min di nav netebatiyê de digevizîne
bi hev re, riya bêveger , em hembêz kiri bûn,
te ez sipartim tenêbûna xewnê.
Karwanê vegera bêvegir,
bê silava dawî,
tu ber pêlên xewnan ve birî.

Rêwiyê!
Li xerîbiyê, te çend hêstir tevî kederan kirin?
Çend axîn te dan ser hev?
Çend şev te lorandin?
Di kêliyekê de, te çend sal didan hev?
Te çend caran pirsa xwe dubare kir?
"Em bi ku ve diçin?"
Û ew bexçeyê êşê,
te bi hêstir û axînan av dida,
xewnên te, ji Bagokê vezîlehan,
li Cerehê şax vedan,
li koçberiyê ber girtin,
bûn gerdûnek ji azar û kulan,
ez dorpêç kirim,

Dibim natorvan.
Di kolika êşê de, natoriya kovanan dikim
Em bê veger bi rê keti bûn,
tu bêveger vegeriyayî,
di rêwîtiya xwe de, bi nalînên te re dijîm
Te bar kir,
tu çû,
lê ez?!
...


Û ya din?!

Ev pencere vekirî hişt
Ji çaviyên birînê,
ferhenga peyvên qefilî stoxwar,
sipart hewesa şevê
Kizîra biharên me, bû surûda têkçûnê
Melodiyên bêbextiyê me dilorînin
Hesretên biyaniyê me dipîvin
Xewn ji nalînên me dicefilin
Wê rojê, li ber wê avê,
bi lerizîna stêrkan,
peymana xwe, me nîşan kir
Bi tunebûna cih û demê re, em bûn liva xewnê,
Yekîtiya me, bi Şerefdînê re berz dibû,
Berfînek rakişiya ji nav sipehîbûna sipiyatiyê
Biriqîna zerahiya wê,
silava xewna beravêtî da
Di tebatiya liva xewnê de,
peyman lerizî,
stêrk behitî man,
xewn li şevê qedexe kirin
Wê rojê, li ber wê avê,
tu bû xwedayê wê xewna nedîtî
Di xewnê de bûyî xewn
Bûyî destana xiniziyê
Şermezariya çiyayên serfiraz,
reşa xwe ji sozên te vedigire
Bilorîne,
da liva dawî me bihûne,
xewna dawî me bibîne
Ez û rê û dem,
rêwî ne,
di hev de radiwestin,
bêdeng, ber bi Qamişlo,
di cih de, dizîvirin
Û ew çiya!
...

Ç
I
Ya
Y
ê
S
i
p
î
Çav li siwarên rojê, sernixûn dibe
Serpêhatiya şervanekî ji êgir,
ji girava bêbextiyê dinoşe
Me dipêçe bi çîrokên şan û bêrûmetiyê,
serkeftin û têkçûnên li hev alandî,
rastî û xiniziya şevên me
Me zarokên xewnan,
pêrgînî helbesta azadiyê dike
Me xewn dirêse
Me xwîn dirêse
Me şîn dirêse
Me sor dirêse
Me girî dirêse
Me ken dirêse
Me Mem û Zîn dirêse
Me Beko dirêse
Tevnepîrên berehên xwe,
ji guliyên amedî dihûne
Diyariya zindanê dibe al,
Rûyê sipî sor dike
Em biran e!
Birayên xwînê,
xwîna keçikaniya xwîşkên me
Ma wê çawa Qamişlo nekale
Wê çawa rûyê xwe bide min
Bi hêviyên me sermest bûbû
Tu hembêz dikirî
Hoooy Çiyayê Sipî!
Biqîre, bila dilopên xwînê bipijiqin
Bila berfîn bel bibin
Bila sipehîtiya te sipî bimîne
Bila dem bilive
Bila cih bilive
Bila bêdengî biqîre
Em bi ku ve tune dibin?!
...

Ji wê pencereya birînê
Ji wê çaviya xwînê
Şêlehan soz,
Li jêrzemîna dilê min,
alandin koremarên nankor
Şahiya vekirina girtina deriyan
Kilît li dest te,
bi ku ve diçe Gilgameş?
Enkidû,
di xewna me de, winda dibe
Em neviyên rojê,
dibin dîliyên taristana peyvê
Tu şahsiwara sozan!
li şahiya mirinê liba dibî,
şermezar dibe çiya
Vedenga sitiranên me,
çardara Xwedê,
pêşwazî goristanek bênav dike
Bi ku ve diçe Gilgameş?!
Çûn bêveger e!
Veger bêveger e!
Li ser sînorê çûn û vegerê,
peyv dişewitin,
soz dişewitin,
pirs dişewitin,
bersiv dişewitin,
em dişewitin
Tu dizanî bi çend sorgulan min bejna te pîva?
Bi çend rûpelên endekoyê min xemla te hûna?
Çend helbest di bîbika çavên te de, şikestin?
Çend şev, bi navê te min lorandin?
Çend ez, di xewna te de têkçûn?
Tu dizanî...?
Ji wê pencerya vekirî,
çavnihêriyê berbangê dimînim
Di xewna min de, tu xewn dimînî
Bila ev pencere jî bê girtin
Riya Qamişlo bêdawî ye
Ew bêveger vegeriya
Tu bêveger çûyî
Ez
Bêhatin
Bêveger
Bêçûn
Di aramiya netebatiyê de diçim
...
Ev çi baran e av dide daristana xemgîniyê
Gulên xiniziyê dixemilînin bexçê bedbextiyê
Bêriya lala dikin çolbeyarên rût
Li hewesa henasa te pirs dikin
Li ku man ew naz?
Ji keviran dirêsî tevna evînê
Sosin digirîn,
ji xalepirsan dixemilînin beyarbanê dil
Tu şêrîntirîn dijmina dost!
Bi ku ve diçî?
Bi şiliya nazên xwe,
ziwa dikî kulîlkên me
Em dibin destpêka çîrokek tune,
hebû nebû, tiştek nebû
Dirêj dibe çîrok,
vedizîlehe mîna mirina me
Sirûda tunebûna çîrokê ne em
Em hebûn,
nebûn,
tune bûn
Nebûniya ahenga birînek jibîrkirî,
dilorîne fîxanên me,
sergêj dike tewanbariya xewnên netebût
Ev lerizîna bêbextiya bextreş e
Di bêaramiya hêstiran de zîz dibe
De bila bikişînin xêzan ev tiliyên şewitî
Ma kî dixwîne giriyê me?
Hespên me li biharên ziwa,
tewl dikin şevêniyên xwerên
Xatir nexwaze
Bi rijiya tiliyên şewitî,
navê te bêmirin,
dineqişînin li ser banê dilê Xwedê
Bi êgir, me dinivîse çîrok
Ev tiliyên şewitî,
li ber xunava kizîrê,
li ser asoyan, sitewr diçînin peyvan.
têr nakin şevên me ji maçan,
rojên me ji ken
Leylana dûmana kederan,
me dikişîne dûrbûna bişirîna hêviya şewitî
Şerê peyv û tiliyan dîlana bizotan digerîne
Şevên tewlaz,
kenê serserî,
sirûdên dînîtiyên me,
li meydana xiniziyê,
hespên şînê didin cirîdan
Peyvên tirsonek dibin siwarên çalak,
li dilê tunebûnê,
sema çîroka me digerînin
Pirs ne ew e,
çîrok bi ku ve diçe,
em bi ku ve diçin,
agir bi ku ve diçe,
şev bi ku ve diçin,
bîranîna kulîlkan,
bêrîkirina lêvan,
giriyê maçan,…?

Em li ser lêvên hesretê, mirinê dipên
Tevzînoka pêlên xewnê, me bi êgir dişo
Kefenekî ji dirihreşkan me dipêçe
Gul bi sitiriyan dixemilin,
dibin taristan li dilê evînê
Em dibin hesreta xaka ziwa,
li ser ramûsanek dilopên baranê dikewgirin
Sitiranên me,
Şêxê dînê,
Bavê Seyro,
Ehmedo ronî,

şîna
mirina
Xwedê
Digerînin
Sersem dibe konê Qederê
Pêxwas, bi tîna xweliya germ,
me dihûne çîrokek,
HEBÛ, NEBÛ,
T
I
Ş
T
E
K
N
E
B
Û
 

 

 

 

 

 selim@bicuk.de  

Destpêkirina malperê:05.08.2006 / http://www.bicuk.de/ - © Selîm Biçûk
Design:
www.hesso.de